تاریخ کتابت: دوشنبه دهم ذی القعدة سال 614هـ/ 10 ژانويه 1218م
نام کاتب: حسن بن ابراهیم سلماسی (نسخه به خط مؤلف است).
شمار برگ‌ها: 8 برگ (138ر تا 145پ)
معرّفی نسخه: نسخه به خط مؤلف و در ضمن مجموعه‌ای از رساله‌ها است که همگی به خط حسن بن ابراهیم سلماسی هستند. نسخه به خط نسخ و در هر برگه دارای 21 سطر است. رسم‌الخط قدیم فارسی مبنی بر استفاده از حروف «ج» و «ک» به جای حروف «چ» و «گ» و همچنین کلمات فارسی قدیم (استفاده از حرف «ذ» به جای «د» در بسیاری از کلمات، مانند دارذ، شذ، گویذ و غیره) در این نسخه رعایت شده‌اند.
کاتب در ترقیمۀ نسخه تاریخ کتابت را چنین نوشته است:
«تمام شذ رسالۀ ذهبیة و ترجمۀ آن بعون الله تعالی روز دوشنبه دهم ماه ذی القعدۀ سنة اربع عشر و ستمائة غفر الله ذنوب هذا الساطر و ذنوب قاریه معاً و الناظر»
معرّفی کتاب:
رسالۀ ذهبیه از مشهورترین آثار منسوب به امام رضا علیه‌السلام به شمار می‌رود که به درخواست مأمون عباسی و در موضوع طب نوشته شده‌است. در این رساله مباحثی مانند اهمیت حجامت، چگونگی پیشگیری از بروز بیماری‌ها، درمان برخی بیماری‌ها و امثال آن مطرح شده‌اند. برخی از محققان امروزین، در انتساب این رساله به امام رضا علیه‌السلام تردید دارند که به علم حدیث‌شناسی مربوط شده و از موضوع این نوشتار خارج است.
آنچه که در بررسی تاریخ اجتماعی شیعه بر اساس فرهنگ مادی اهمیت دارد، باور عمومی مردم است. بنابر گزارش‌های تاریخی موجود در منابع و تصریح مترجم رساله، این رساله را اثری از امام رضا علیه السلام می‌دانستند. می‌دانیم که چنگیزخان مغول در سال 617هـ و هولاکو در سال 656هـ به ایران حمله کردند. لذا از نظر تاریخی این رساله سه سال پیش از حملۀ نخست مغولان به فارسی ترجمه شده است. این ترجمه دلیل بر قدرت اجتماعی بالای شیعه در ایران است. مترجم این رساله حسن بن ابراهیم سلماسی (د. 624 هجری قمری) است و نسخه موجود به خط خود او است.
محل نگهداری نسخه: کتابخانۀ فاتح استانبول، شماره 4/ 5297
نگارنده: محمدحسین افراخته