آیین افتتاحیه نمایشگاه «شواهد باستان شناختی تشیع در ایرانِ پیش از صفوی» روز چهارشنبه ۴ بهمن ۱۴۰۲ همزمان با ۱۳ رجب سال‌روز ولادت حضرت امیرالمؤمنین علی(علیه السلام) در مؤسسۀ باستان‌شناسی دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران برگزار شد.
دکتر عبدالرضا سیف رئیس دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران در ابتدای این مراسم با تبریک سال‌روز ولادت مولای متقیان امام علی (علیه السلام) و خیرمقدم خدمت شرکت‌کنندگان در این مراسم گفت: برپایی نمایشگاه شواهد باستان شناختی تشیع در ایران کار ارزشمندی است که لازم می‌دانم از موزۀ شیعه و همکاری مؤسسۀ باستان‌شناسی دانشگاه تهران تشکر و قدردانی کنم.
وی اظهار کرد: برخی مدعی شدند که ایران از دوره صفویه شیعه شده است، اما این چنین نیست، در فرهنگ و ادبیات هزاران ساله ما مطالب زیادی درباره شیعه و اهل بیت (علیهم السلام) وجود داشته است. در دیباچه فردوسی که مربوط به هزار سال پیش است مطالبی در مورد ارادت فردوسی به امام علی و اهل‌بیت علیهم السلام وجود دارد.
دکتر سیف افزود: حتی شعرای اهل سنت، چه سعدی و چه مولوی از شیعۀ ایران سخن گفته‌اند.
رئیس دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران با بیان این‌که ایران چه در دوره بعد از اسلام و چه در دوره قبل از اسلام سرزمین تمدن بوده است، ابراز امیدواری کرد که این نمایشگاه سرآمدی بر کار‌های ارزشمند دیگر باشد.
در ادامه این مراسم دکتر حمیدرضا آذری‌نیا رئیس مؤسسه مطالعات امامیه و موزۀ شیعه گفت: مؤسسۀ مطالعات امامیه از حدود ۱۴ سال پیش کار خود را شروع کرد و با حمایت‌های مردمی گام‌های کوتاه، ولی پیوسته‌ای برداشته است. یکی از پروژه‌های این مؤسسه راستی‌آزمایی روایت مذهب در ایران بود.
وی با بیان این‌که در مورد فضای مذهبی ایران در هزاره گذشته روایت‌های رقیب مختلفی داریم، تصریح کرد: علم زمانی علم می‌شود که توان ارزیابی خود را داشته باشد. یکی از راه‌های ارزیابی این روایت‌های تاریخی اشیای تاریخی هستند. اهمیتی که باستان‌شناسی و باستان‌سنجی در ارزیابی این روایت‌ها دارد، بسیار منحصربفرد است.
آذری‌نیا گفت: اگر در علوم انسانی بخواهیم با مجموع فعالیت‌ها به یک روایت هویتی از ایران برسیم تا آن کسی که نهایتاً باید به عنوان قاضی در محکمه بنشیند و بگوید این روایت صحیح است و آن روایت به طور مثال ساخته و پرداخته راویان خلافت‌ها و شاهان بوده، در علوم باستان شناسی و با پروژه‌های باستان سنجی تحقق پذیر است.
وی اضافه کرد: در مؤسسه مطالعات امامیه در پروژه میراث فرهنگی شیعیان پیشاصفوی تمام تلاش ما این بود که بیاییم این روایت را استخراج کنیم. باید دانست که تشیع با تمام شاخه‌های خود، فراز و فرودی در این مرز و بوم داشته‌اند. ما در دوره میانه تاریخ ایران شاهد سنی‌های صوفی‌زده‌ای هستیم که نسبت به حضرت امام علی (علیه السلام) ارادت مولوی داشتند. این هم بخشی از روند تشیع ایرانیان است و کسی نمی‌تواند آن را نادیده بگیرد. یکی از سکه‌هایی که در این نمایشگاه در معرض دید عموم قرار گرفته سکه اسکندر تیموری است. او از برادران اهل سنت بوده است و روی سکه‌هایش اسامی ۱۲ امام را به عنوان اولاد رسول الله ذکر کرده و هم خلفای راشدین را نام برده است. نکته جالب این است که روی سکه عبارت «علی، ولی الله» را درج کرده است.
در پایان نمایشگاه «شواهد باستان شناختی تشیع در ایرانِ پیش از صفوی» افتتاح شد.
علاقه‌مندان می‌توانند برای بازدید، از ۴ بهمن تا ۱۶ اسفند ۱۴۰۲، از ساعت ۹ تا ۱۵ همه روزه به جز پنجشنبه‌ها و روز‌های تعطیل به تهران، خیابان انقلاب، خیابان قدس، خیابان پورسینا، پلاک ۱۳ مؤسسه باستان شناسی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران مراجعه کنند.
